De Apocalyps in Los Angeles was volkomen voorspelbaar

Oorspronkelijke tekst (Engels): The American Prospect, 9 januari 2025

door Harold Myerson

Harold Meyerson is hoofdredacteur van The American Prospect.

Het is een ongemakkelijke waarheid die vrijwel iedereen ontkent: de apocalyptische branden die Los Angeles – mijn woonplaats – teisteren, zijn slechts een uitvergrote versie van de dagelijkse realiteit.

Donald Trump wijst met de beschuldigende vinger naar gouverneur Gavin Newsom, wat zijn standaardreactie is op elke tegenslag in Californië. In een vergelijkbare uiting van politiek gemotiveerde verwijten geeft Rick Caruso – de Bloomberg-achtige Republikein die Democraat werd en recent de burgemeestersverkiezingen in L.A. verloor van mainstream-Democraat Karen Bass – de schuld aan Bass. Ieder moment kunnen redacteuren van de Wall Street Journal nu de New Deal verantwoordelijk stellen, en sommige aanhangers van de Latijnse mis zelfs paus Franciscus.

Maar als er iemand is wiens analyse we serieus moeten nemen, dan is het wel wijlen Mike Davis. In 1998 kwam Davis na zijn succesvolle, kritische ontleding van Los Angeles, City of Quartz, met Ecology of Fear, waarin hij zich specifieker richtte op de apocalyptische dreigingen die een constant kenmerk zijn (en waren) van het leven in L.A. In het decennium na het verschijnen van City of Quartz had Los Angeles te maken gekregen met de Rodney King-rellen, de Northridge-aardbeving, steevast terugkerende branden en overstromingen in de heuvels rondom de stad, en de teloorgang van de regionale middenklasse door het massale banenverlies bij de grootste werkgevers van de regio – de ruimtevaartbedrijven die na de Koude Oorlog door het Pentagon werden wegbezuinigd. Davis dook in obscure archieven, trok door de kurkdroge heuvels van L.A. en bezocht de brandgevaarlijke woonkazernes. Met de ijver en geleerdheid van een wetenschappelijk onderbouwde Cassandra beschreef en verklaarde hij de voortdurende fysieke en sociale ontvlambaarheid van Los Angeles.

Hoofdstuk drie van Ecology of Fear draagt de titel ‘The Case for Letting Malibu Burn.’ Het begint met de observatie dat de oorspronkelijke bewoners van Los Angeles, de Chumash- en Tongva-indianen, jaarlijks kleine gecontroleerde branden aanstaken in de heuvels van de Pacific Palisades en Malibu om de dicht op elkaar groeiende struiken op te ruimen, die anders een gevaarlijke brandhaard zouden vormen. Mike Davis wijst erop dat Richard Henry Dana, in zijn zeemansklassieker Two Years Before the Mast, beschreef hoe hij in 1826 bij zijn eerste tocht langs de Californische kust een grote brand zag die door Topanga Canyon woedde. Davis documenteert vervolgens de dertien grote branden die tussen 1930 en 1996 ruim vierduizend hectare van de Santa Monica Mountains, net ten westen van de Palisades, in de as legden. Hij maakt overtuigend duidelijk dat de droge heuvels rondom Los Angeles – van Pasadena in het oosten tot Malibu in het westen – regelmatig vlam vatten wanneer de Santa Ana-winden opsteken. Het bouwen van huizen in deze heuvels, zo betoogt hij, leidt onvermijdelijk tot rampen, vooral als de winden snelheden van ruim tachtig kilometer per uur bereiken.

Ik kan uit eigen ervaring vertellen wat er gebeurt in die heuvels wanneer de Santa Ana-winden opsteken. In 1961, toen ik in de vijfde klas zat op de Kenter Canyon School, werden alle leerlingen, leraren en personeelsleden abrupt geëvacueerd vanwege een brand die in Bel Air woedde en de nog in aanbouw zijnde Interstate 405 oversprong, waarna het vuur zich razendsnel over de heuvels van Brentwood verspreidde. Sommige klasgenoten verloren hun huis, en de vlammen kwamen tot op driehonderd meter van het huis van mijn familie. De volgende dag mochten we terugkeren naar huis, en mijn meest levendige herinnering aan de daaropvolgende twee weken is dat we letterlijk in een asbak leefden. Bijna vijfhonderd huizen gingen in vlammen op, destijds een record voor het aantal verwoeste woningen in Los Angeles – een record dat deze week werd verbroken.

Twee dagen geleden werd de Kenter Canyon School opnieuw geëvacueerd, net als mijn vroegere middelbare school, Paul Revere. Mijn oude high school, Palisades, werd deels verwoest door de vlammen, evenals de winkels en huizen waar mijn vrienden en ik halverwege de jaren zestig vaak rondhingen. De Safeway-supermarkt is verdwenen, net als, vermoed ik, het bord in de vorm van een feesttent, waarop we in de nacht vóór de 4 juli-parade van 1968 klommen. We gebruikten de losse letters van het bord, bedoeld om aanbiedingen aan te prijzen, om er een anti-Vietnamoorlogslogan van te maken. (Omdat het bord boven het kantoor van het Palisades American Legion stond, maakten we er onder meer deze slogan van: ‘Het American Legion is een broeinest van seniliteit.’)

In de meer dan vijftig jaar sinds de jaren zestig werd de Safeway-supermarkt enigszins naar de achtergrond gedrukt door de komst van de exclusieve Gelson’s Market, die het steeds chiquere karakter van de Palisades na die tijd symboliseerde. Geen van de huizen die deze week als eerste in brand vlogen, bestond al in de jaren zestig; ze maakten deel uit van een aantal luxe woonwijken die zich veel verder de heuvels van de Palisades in uitstrekten dan vroeger. Deze idyllische plek – met een zeebries die de zomerhitte tempert en een panoramisch uitzicht dat reikt van Los Angeles aan de ene kant tot de verre eilanden voor de kust aan de andere kant – werd een gewilde verblijfplaats voor de superrijken. Dit zorgde voor aanhoudende prikkels voor ontwikkelaars om steeds meer luxe villa’s in die heuvels te bouwen.

Mike Davis waarschuwde ons al voor wat er met die huizen zou gebeuren, en – als de winden hun hoogtepunt zouden bereiken – ook met de winkels, huizen en appartementen op het vlakke land. De Chumash en de zeelieden uit het begin van de negentiende eeuw wisten wat hen te wachten stond. Maar wij ontkenden het.

Vertaling: Menno Grootveld